ჟურნალი იუსტიცია
search menu
მთავარი არქივი მიმდინარე
სტატია
2023 N2 (5)
თანამედროვე ქართული სახელმწიფოს სათავეებთან
კონსტანტინე ხეცურიანი
PDF
6-20
რეფერატი

სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ობ­ის სა­მი­ათ­ას­წლო­ვან ის­ტო­რიაში თა­ნა­მედ­რო­ვე ქარ­თულ სა­ხელ­მწი­ფოს დრო­ის უაღ­რე­სად მოკ­ლე მო­ნაკ­ვეთი უკ­ა­ვია. რო­გორც ერ­თი­ანი, ისე ცალ­კე­ულ სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რივ ერ­თე­ულ­ებ­ად დაშ­ლილ-და­ქუც­მა­ცე­ბუ­ლი სა­ქარ­თვე­ლო ყვე­ლა­ზე ხან­გრძლი­ვად მო­ნარ­ქი­ული სა­ხელ­მწი­ფო იყო, რო­მელ­მაც რუ­სე­თის მი­ერ სა­ქარ­თვე­ლოს პირ­ველ ან­ექ­სი­ამ­დე (1801-1864 წწ.) იარ­სე­ბა. სა­გუ­ლის­ხმოა ის­იც, რომ რუ­სე­თის მი­ერ გან­ხორ­ცი­ელ­ებული ან­ექ­სი­ის შემ­დეგ, სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ობ­აწ­არ­თმე­ულ ქარ­თველ ერს კი­დევ 117 წე­ლი მო­უწია მო­ნარ­ქი­ული სა­ხელ­მწი­ფოს – რუ­სე­თის იმ­პე­რი­ის შე­მად­გენ­ლო­ბაში ყოფ­ნა. 1918 წლის 26 მა­ისს სა­ქარ­თვე­ლოს ერ­ოვ­ნულ­მა საბ­ჭომ და­მო­უკ­იდ­ებლო­ბის აქ­ტი მი­იღო და სა­ქარ­თვე­ლოს სრუ­ლი და­მო­უკ­იდ­ებ­ლო­ბა გა­მო­აცხა­და.
ქარ­თვე­ლი ერი თა­ვის ის­ტო­რი­აში პირ­ვე­ლად შე­უდ­გა დე­მოკ­რა­ტი­ული რეს­პუბლი­კის მშე­ნებ­ლო­ბას. წი­ნამ­დე­ბა­რე სტა­ტი­აში გან­ხი­ლუ­ლია 1918 წლის 26 მაისს სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ვი და­მო­უკ­იდ­ებ­ლო­ბის გა­მოცხა­დე­ბის ისტო­რი­ულ-სა­მარ­თლებ­რი­ვი ას­პექ­ტე­ბი, და­მო­უკ­იდ­ებ­ლო­ბის აქ­ტის იურ­იდი­ული
ბუ­ნე­ბა, მი­სი მნიშ­ვნე­ლო­ბა რუ­სე­თის მი­ერ სა­ქარ­თვე­ლოს მე­ორე ან­ექ­სი­ის (1921) შემ­დეგ, გა­სუ­ლი სა­უკ­უნ­ის 90-იანი წლე­ბის და­საწყის­ში (1991 წლის 9 აპ­რი­ლი) სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ვი და­მო­უკ­იდ­ებ­ლო­ბის აღ­დგე­ნა­სა და თა­ნა­მედრო­ვე ქარ­თუ­ლი სა­ხელ­მწი­ფოს მშე­ნებ­ლო­ბა­ში

საკვანძო სიტყვები: სა­ქარ­თვე­ლო, და­მო­უკ­იდ­ებ­ლო­ბის აქ­ტი, და­მო­უკ­იდ­ებ­ლობის გა­მოცხა­დე­ბა
გამოყენებული ლიტერატურა

1. სა­ქარ­თვე­ლოს ის­ტო­რია ოთხ ტო­მად (უძ­ვე­ლე­სი დრო­იდ­ან XX სა­უკ­უნ­ის ბო­ლომ­დე).
თბი­ლი­სი, 2012, ტ. III, ტ. IV.
2. ქარ­თუ­ლი სა­მარ­თლის ძეგ­ლე­ბი. თბი­ლი­სი, 1965, ტ. II.
3. სა­ქარ­თვე­ლოს დე­მოკ­რა­ტი­ული რეს­პუბ­ლი­კის სა­მარ­თლებ­რი­ვი აქ­ტე­ბის კრე­ბუ­ლი
1918-1921. თბი­ლი­სი, 1990.
4. ალ­ექ­სან­დრე ბენ­დი­ან­იშ­ვი­ლი. სა­ქარ­თვე­ლოს პირ­ვე­ლი რეს­პუბ­ლი­კა (1918-1921 წწ.).
თბი­ლი­სი, 2001.
5. ბე­ქა ქან­თა­რია. კონ­სტი­ტუ­ცი­ონ­ალ­იზ­მის ფუნ­და­მენ­ტუ­რი პრინ­ცი­პე­ბი და მმარ­თველო­ბის ფორ­მის სა­მარ­თლებ­რი­ვი ბუ­ნე­ბა პირ­ველ ქარ­თულ კონ­სტი­ტუ­ცი­აში. თბილი­სი, 2013.
6. ზუ­რაბ ავ­ალ­იშ­ვი­ლი. სა­ქარ­თვე­ლოს და­მო­უკ­იდ­ებ­ლო­ბა 1918-1921 წლე­ბის სა­ერ­თა­შორი­სო პო­ლი­ტი­კა­ში. მო­გო­ნე­ბე­ბი, ნარ­კვე­ვე­ბი. თბი­ლი­სი, 2011.

7. გუ­რამ შა­რა­ძე, გი­ორ­გი შა­რა­ძე. ის­ტო­რი­ული რე­ლიკ­ვი­ებ­ის დაბ­რუ­ნე­ბა (1918-1921).
თბი­ლი­სი, 2001.
8. პა­ატა სურ­გუ­ლა­ძე. ქარ­თუ­ლი პარ­ლა­მენ­ტის სა­თა­ვე­ებ­თან. თბი­ლი­სი, 1991.
9. პა­ატა ცნო­ბი­ლა­ძე. სა­ქარ­თვე­ლოს კონ­სტი­ტუ­ცი­ური სა­მარ­თა­ლი. ორ ტო­მად, ტო­მი I,
თბი­ლი­სი, 2004.
10. ლე­ვან ალ­ექ­სი­ძე. თა­ნა­მედ­რო­ვე სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­მარ­თა­ლი. თბი­ლი­სი, 2013.
11. ქარ­თუ­ლი კონ­სტი­ტუ­ცი­ონ­ალ­იზ­მის ქრო­ნი­კე­ბი. თბი­ლი­სი, 2016.
12. თა­ნა­მედ­რო­ვე სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­მარ­თა­ლი. ლექ­სი­კო­ნი-ცნო­ბა­რი. თბი­ლი­სი, 2003.
13. ვა­სილ გო­ნაშ­ვი­ლი, ქე­თე­ვან ერ­ემ­აძე, გი­ორ­გი თევ­დო­რაშ­ვი­ლი, გი­ორ­გი კა­ხი­ანი, გიორ­გი კვე­რენ­ჩხი­ლა­ძე, ნა­ნა ჭიღ­ლა­ძე. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­მარ­თა­ლი.
თბი­ლი­სი, 2017.
14. რო­ნა კ.მ. სმი­ტი. ად­ამი­ან­ის სა­ერ­თა­შო­რი­სო უფ­ლე­ბე­ბი. თბი­ლი­სი, 2005.
15. სა­ქარ­თვე­ლოს დე­მოკ­რა­ტი­ული რეს­პუბ­ლი­კა (1918-1921). ენ­ციკ­ლო­პე­დია-ლექ­სი­კონი. თბი­ლი­სი, 2018.
16. მალ­ხაზ მა­ცა­ბე­რი­ძე. სა­ქარ­თვე­ლოს 1921 წლის კონ­სტი­ტუ­ცია. შე­მუ­შა­ვე­ბა და მი­ღე­ბა.
თბი­ლი­სი, 2008.
17. დი­მიტ­რი გე­გე­ნა­ვა, ბე­ქა ქან­თა­რია, ლა­ნა ცა­ნა­ვა, თენ­გიზ თევ­ზა­ძე, ზუ­რაბ მა­ჭა­რა­ძე,
პა­ატა ჯა­ვა­ხიშ­ვი­ლი, თი­ნა­თინ ერ­ქვა­ნია, თა­მარ პა­პაშ­ვი­ლი. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტიტუ­ციო სა­მარ­თა­ლი. თბი­ლი­სი, 2015.
18. სა­ქარ­თვე­ლოს რეს­პუბ­ლი­კის უზ­ენა­ესი საბ­ჭოს უწყე­ბე­ბი. თბი­ლი­სი, 1991, №4