2023 N3 (6)
ძირითადი უფლების შეზღუდვის შეფასების პრობლემატიკა საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს არსებითად განხილვის სხდომაზე
PDF
32-43
რეფერატი

გან­მწეს­რი­გე­ბე­ლი და არ­სე­ბი­თად გან­ხილ­ვის სხდო­მე­ბის გა­მიჯ­ვნა საკონ­სტი­ტუ­ციო სა­მარ­თალ­წარ­მო­ებ­აში პრაქ­ტი­კუ­ლი და­ნიშ­ნუ­ლე­ბი­საა. 2015 წლი­დან სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლო­სად­მი მი­მარ­თვის მზარ­დი ტენ­დენ­ციის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, სწრა­ფი მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბი­სა და პრო­ცე­სის ეკ­ონ­ომი­ურ­ობ­ის პრინ­ცი­პე­ბის და­სა­ცა­ვად მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია მკა­ფიო ზღვა­რი არ­სე­ბობ­დეს ამ ორი სხდო­მის პრო­ცე­დუ­რებ­სა და სა­მარ­თლებ­რივ შე­დე­გებს შო­რის. თუმ­ცა აღ­ნიშ­ნულმა არ უნ­და შეზღუ­დოს პრო­ცე­სის მო­ნა­წი­ლე­თა სა­მარ­თლებ­რი­ვი ინ­ტე­რე­სე­ბი და გა­მო­რიცხოს გან­ხილ­ვის ნე­ბის­მი­ერ სტა­დი­აზე მა­თი ად­ეკ­ვა­ტუ­რი დაც­ვა. 

 

მოქ­მე­დი კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა ერ­თმნიშ­ვნე­ლო­ვან პა­სუხს არ იძ­ლე­ვა იმ­ის შე­სა­ხებ,  შე­საძ­ლე­ბე­ლია თუ არა ძი­რი­თა­დი უფ­ლე­ბის შეზღუდ­ვის შე­ფა­სე­ბა საქ­მის არსე­ბი­თად გან­ხილ­ვის სტა­დი­აზ­ეც.

 

 „სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლოს შე­სა­ხებ“ სა­ქარ­თვე­ლოს ორგა­ნუ­ლი კა­ნო­ნის შე­სა­ბა­მი­სი ნორ­მე­ბის ან­ალ­იზი გან­მწეს­რი­გე­ბე­ლი სხდო­მის ეტ­აპ­ზე ძი­რი­თა­დი უფ­ლე­ბის შეზღუდ­ვის შე­ფა­სე­ბის სა­სარ­გებ­ლოდ ლო­გი­კუ­რი დას­კვნის გა­მო­ტა­ნის შე­საძ­ლებ­ლო­ბას იძ­ლე­ვა. აღ­ნიშ­ნუ­ლი პო­ზი­ცია მხარ­და­ჭერი­ლია მო­სა­მარ­თლე­ებ­ის მხრი­დან არ­სე­ბი­თად გან­ხილ­ვის არა­ერთ სხდო­მა­ზე,  რაც სხდო­მე­ბის ოქ­მებ­სა და აუდიო-ვი­დე­ოჩ­ან­აწ­ერ­ებ­ში დას­ტურ­დე­ბა. 

 

არ­სე­ბულ ვი­თა­რე­ბა­ში მო­ცე­მუ­ლი სა­კითხის სა­მარ­თლებ­რი­ვი ან­ალ­იზი მნიშ­ვნელო­ვა­ნია იმ­დე­ნად, რამ­დე­ნა­დაც სა­მარ­თალ­წარ­მო­ებ­ის ნე­ბის­მი­ერ სტა­დი­აზე, ახალ­გა­მოვ­ლე­ნი­ლი ფაქ­ტობ­რი­ვი გა­რე­მო­ებ­ებ­ისა თუ არ­გუ­მენ­ტე­ბის სა­ფუძ­ველ­ზე,  არ­აფ­ერი გა­მო­რიცხავს გან­მწეს­რი­გე­ბე­ლი გან­ხილ­ვის დროს შე­ფა­სე­ბუ­ლი ფაქტე­ბის ხე­ლა­ხალ შე­ფა­სე­ბას.

 

 გარ­და ამ­ისა, გა­მო­ნაკ­ლის შემ­თხვე­ვებ­ში, გან­სხვა­ვე­ბუ­ლად გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლა სასა­მარ­თლო პრაქ­ტი­კაც.
 

საკვანძო სიტყვები: სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­მარ­თალ­წარ­მო­ება, ძი­რი­თა­დი უფ­ლე­ბის შეზღუდ­ვის შე­ფა­სე­ბა საქ­მის არ­სე­ბი­თად გან­ხილ­ვის სხდო­მა­ზე, გან­მწეს­რი­გე­ბელი გან­ხილ­ვის სხდო­მა.
გამოყენებული ლიტერატურა

 

ნორ­მა­ტი­ული აქ­ტე­ბი


1. სა­ქარ­თვე­ლოს კონ­სტი­ტუ­ცია, 24/08/1995.
2. „სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლოს შე­სა­ხებ“ სა­ქარ­თვე­ლოს ორგა­ნუ­ლი კა­ნო­ნი, 31/01/1996.
3. „სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­მარ­თალ­წარ­მო­ებ­ის შე­სა­ხებ“ სა­ქარ­თვე­ლოს კა­ნო­ნი,  21/03/1996.
4. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლოს რეგ­ლა­მენ­ტი, 14/02/2020. ერ­ოვ­ნუ­ლი სა­მეც­ნი­ერო ლი­ტე­რა­ტუ­რა 1. კა­ხი­ანი გ., სა­კონ­სტი­ტუ­ციო კონ­ტრო­ლის ინ­სტი­ტუ­ტი და მი­სი ფუნ­ქცი­ონ­ირ­ებ­ის პრობ­ლე­მე­ბი სა­ქარ­თვე­ლო­ში: კა­ნონ­მდებ­ლო­ბის და პრაქ­ტი­კის ან­ალ­იზი, 2008.
2. ლო­ლა­ძე ბ., მა­ჭა­რა­ძე ზ., ფირ­ცხა­ლაშ­ვი­ლი ა., სა­კონ­სტი­ტუ­ციო მარ­თლმსა­ჯულე­ბა, თბი­ლი­სი, 2021.
3. ბა­რა­მაშ­ვი­ლი თ., მა­ჭა­რაშ­ვი­ლი ლ., კონ­სტი­ტუ­ცი­ური სარ­ჩე­ლის და­საშ­ვე­ბო­ბის სტან­დარ­ტე­ბი (პრაქ­ტი­კუ­ლი სა­ხელ­მძღვა­ნე­ლო), 2021.
4. ერ­ემ­აძე ქ., ინ­ტე­რეს­თა და­ბა­ლან­სე­ბა დე­მოკ­რა­ტი­ულ სა­ზო­გა­დო­ებ­აში, 2013.
5. ავ­ტორ­თა კო­ლექ­ტი­ვი, შე­სა­ვა­ლი სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­მარ­თალ­ში, სულ­ხან-სა­ბა ორ­ბე­ლი­ან­ის უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის გა­მომ­ცემ­ლო­ბა, თბი­ლი­სი, 2021.
6. ავ­ტორ­თა კო­ლექ­ტი­ვი, შე­სა­ვა­ლი სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­მარ­თალ­ში, მე­ორე გა­მოცე­მა, სულ­ხან-სა­ბა ორ­ბე­ლი­ან­ის უნ­ივ­ერ­სი­ტე­ტის გა­მომ­ცემ­ლო­ბა, თბი­ლი­სი, 2021.
 

უცხო­ენ­ოვ­ანი ლი­ტე­რა­ტუ­რა


1. Loladze B., Das Rechtsstaatsprinzip in der Verfassung Georgiens und in der Rechsprechung  des Verfassungsgerichts Georgiens, Potsdam, 2014.
2. Hopfauf A., Kommentar zum Art. 93 GG, in: Schmidt-Bleibtreu B., Klein F. (Begr.), Hofmann  H., Hopfauf A. (Herg.), GG – Kommentar zum Grundgesetz, 12. Auflage, Köln, 2011.

 

სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლოს გა­დაწყვე­ტი­ლე­ბე­ბი


1. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლოს 2014 წლის 24 ივ­ნი­სის №1/2/563  გან­ჩი­ნე­ბა საქ­მე­ზე „ავ­სტრი­ის მო­ქა­ლა­ქე მა­თი­ას ჰუ­ტე­რი სა­ქარ­თვე­ლოს პარლა­მენ­ტის წი­ნა­აღ­მდეგ“.
2. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლოს 2009 წლის 10 ნო­ემ­ბრის №1/3/469 გან­ჩი­ნე­ბა საქ­მე­ზე „სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქე კა­ხა­ბერ კო­ბე­რი­ძე სა­ქარ­თვე­ლოს პარ­ლა­მენ­ტის წი­ნა­აღ­მდეგ“.
3. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლოს 2018 წლის 27 ივ­ლისის №2/10/1264 სა­ოქ­მო ჩა­ნა­წე­რი საქ­მე­ზე „სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქე­ები – გი­ორ­გი მა­მა­ლა­ძე, გი­ორ­გი ფან­ცუ­ლაია და მია ზო­იძე სა­ქარ­თვე­ლოს პარლა­მენ­ტის წი­ნა­აღ­მდეგ“.
4. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლოს 2017 წლის 7 ივ­ლი­სის №2/11/663 სა­ოქ­მო ჩა­ნა­წე­რი საქ­მე­ზე „სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქე თა­მარ თანდაშ­ვი­ლი სა­ქარ­თვე­ლოს მთავ­რო­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ“.
5. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლოს 2023 წლის 15 დე­კემ­ბრის №3/5/1792 სა­ოქ­მო ჩა­ნა­წე­რი საქ­მე­ზე „ნი­კო­ლოზ თო­მა­სი­ანი სა­ქარ­თვე­ლოს პარ­ლა­მენ­ტი­სა და სა­ქარ­თვე­ლოს იუს­ტი­ცი­ის მი­ნის­ტრის წი­ნა­აღ­მდეგ“.
6. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლოს 2014 წლის 27 თე­ბერ­ვლის №2/2/558 გა­დაწყვე­ტი­ლე­ბა საქ­მე­ზე „სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქე ილია ჭან­ტურაია სა­ქარ­თვე­ლოს პარ­ლა­მენ­ტის წი­ნა­აღ­მდეგ“, II, 35.
7. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლოს 2014 წლის 23 მა­ის­ის №3/2/574  გა­დაწყვე­ტი­ლე­ბა საქ­მე­ზე „სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქე გი­ორ­გი უგ­ულ­ავა საქარ­თვე­ლოს პარ­ლა­მენ­ტის წი­ნა­აღ­მდეგ“.
8. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლოს 2015 წლის 28 ოქ­ტომ­ბრის 2/4/603 გა­დაწყვე­ტი­ლე­ბა საქ­მე­ზე „სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ხალ­ხო დამ­ცვე­ლი სა­ქართვე­ლოს მთავ­რო­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ“.
9. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კონ­სტი­ტუ­ციო სა­სა­მარ­თლოს 2011 წლის 18 აპ­რი­ლის №2/482,483,487,502 გა­დაწყვე­ტი­ლე­ბა საქ­მე­ზე „მო­ქა­ლა­ქე­თა პო­ლი­ტი­კუ­რი გაერ­თი­ან­ება „მოძ­რა­ობა ერ­თი­ანი სა­ქარ­თვე­ლოს­თვის“, მო­ქა­ლა­ქე­თა პო­ლი­ტიკუ­რი გა­ერ­თი­ან­ება „სა­ქარ­თვე­ლოს კონ­სერ­ვა­ტი­ული პარ­ტია“, სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქე­ები ზვი­ად ძი­ძი­გუ­რი და კა­ხა კუ­კა­ვა, სა­ქარ­თვე­ლოს ახ­ალ­გაზ­რდა იურ­ის­ტთა ას­ოცი­აცია, მო­ქა­ლა­ქე­ები და­ჩი ცა­გუ­რია და ჯა­ბა ჯიშ­კა­რი­ანი, სა­ქართვე­ლოს სა­ხალ­ხო დამ­ცვე­ლი სა­ქარ­თვე­ლოს პარ­ლა­მენ­ტის წი­ნა­აღ­მდეგ“