აღნიშნული სტატია ეხება საქართველოში ეკლესიისა და სახელმწიფოსურთიერთობას როგორც წარსულში, ისევე ჩვენს დღევანდელ ეპოქაში, როდესაც სახელმწიფოსა და ეკლესიას შორის გაფორმებულია კონსტიტუციური შეთანხმება.სტატიაში ხაზგასმულია ეკლესიის უდიდესი როლი ქართველი ერის ცხოვრებაში,რაც გულისხმობს, ერთი მხრივ, იმ უმნიშვნელოვანეს ფაქტს, რომ ქართლის გაქრისტიანების დღიდან ეკლესია ყოველთვის უბიწოდ იცავდა მართლმადიდებლურსარწმუნოებას, ხოლო, მეორე მხრივ, განსაკუთრებულ თანადგომას იჩენდა ჩვენი სახელმწიფოებრიობის მიმართ. ეკლესია ყოველთვის იყო უმთავრესი ძალა სულიერების განმტკიცებასა და იმ არსებითი ღირებულებების დაცვისა, რაც ქრისტიანულცნობიერებას ეფუძნება. წმინდა ეკლესიის განმაღმრთობელი და მაცხოვნებელი მსახურება ქართველი ერის სულიერი აღორძინებისა და გამთლიანების კუთხით ჩვენსეპოქაშიც გადამწყვეტი მნიშვნელობისაა.
- გიორგი მერჩულე, შრომაი და მოღუაწებაი ღირსად ცხორებისაი წმიდისა და ნეტარისა მამისა ჩუენისა გრიგოლისი, ჩვენი საუნჯე, ქართული მწერლობა ოც ტომად,ტომი I. 1960.
- დიდი სჯულისკანონი, გამოსაცემად მოამზადეს ე. გაბიძაშვილმა, ე. გიუნაშვილმა, მ.დოლაქიძემ, გ. ნინუამ. თბილისი. 1976.
- თალალ ასადი, რელიგია, ერი-სახელმწიფო, სეკულარიზმი, ღირს თუ არა სეკულარიზმის კონცეფციის შენარჩუნება? თარგმნეს თორნიკე ჭუმბურიძემ და გიორგი ვაჩნაძემ. თბილისი. 2019.
- ივანე ჯავახიშვილი, თხზულებანი, ტ. III. თბილისი. 1982.
- კ. კეკელიძის სახ. ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი, კ. ცინცაძის ფ. №77. 13.
- მიხეილ რეხვიაშვილი, იმერეთის სამეფო (1462-1810). თბილისი. 1990.
- პლატონ იოსელიანი, ცხოვრება გიორგი მეცამეტისა. თბილისი. 1936.
- როინ მეტრეველი, თამარ მეფე. თბილისი. 1991.
- საქართველოს საპატრიარქოს არქივი, ამბროსი ხელაიას საქმე, №1549.
- საქართველოს საპატრიარქოს არქივი, საბ. №6870.
- საქართველოს საპატრიარქოს არქივი, საბ. №7191.
- საქართველოს კონსტიტუცია, საქართველოს პარლამენტისუწყებები, 31-33, 24.08.1995
- საერთაშორისო ფორუმი, „გლობალიზაცია და ცივილიზაციათა დიალოგი“. თბილისი. 2004.
- სარგის კაკაბაძე, დასავლეთ საქართველოს საეკლესიო რეფორმისათვის სოლომონI-ის დროს. თბილისი. 1914.
- "ქართული სამართლის ძეგლები“, ტ. III. თბილისი. 1970.
- ქართლის ცხოვრება, მთავარი რედაქტორი აკად. როინ მეტრეველი. თბილისი. 2008.
- ძველი ქართული აგიოგრაფიული ლიტერატურის ძეგლები, წიგნი I. თბილისი. 1963.
- ჯონი ხეცურიანი, სახელმწიფო და ეკლესია, ურთიერთობის სამართლებრივი ასპექტები. თბილისი. 2013.
- Jeffrey Haynes, „An Introduction to International Relations and Religion“. London. 2013.
- Legal Expertise of the Draft Constitutional Agreement between the State of Georgia and theAutonomous Apostolic Orthodox Church of Georgia, R. Lawson & R. Balodis, HRCAD (2001)3,28 May 2001.
ინტერნეტრესურსები
- საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, სსმ №116, 27.11.2002. https://matsne.gov.ge/ka/document/view/41626?publication=0 (ბოლო ნახვა ‒ 17.05.2021).
- უწმიდესი და უნეტარესი სრულიად საქართველოს კათალიკოს-პატრიარქი ილიაII, ქადაგება სვეტიცხოვლობას, სვეტიცხოვლის საპატრიარქო ტაძარი, 14 ოქტომბერი, 2009 წ. https://www.orthodoxy.ge/patriarqi/qadagebebi/2009/14-10-2009.htm (ბოლო ნახვა ‒ 27.04.22).