ჟურნალი იუსტიცია
search menu
მთავარი არქივი მიმდინარე
სტატია
2022 N3 (3)
მოშიმშილე პატიმრის სიცოცხლის უფლებისდაცვის ფარგლები და ხელოვნური (იძულებითი) კვების მიზანშეწონილობა
ირინა ბათიაშვილი
DOI: https://doi.org/10.59172/2667-9876/2022-3/104-120
PDF
104-120
რეფერატი

თა­ნა­მედ­რო­ვე სამ­ყა­როს­თვის და­პა­ტიმ­რე­ბუ­ლის სტა­ტუ­სის მქო­ნე ად­ამი­ან­ებ­ის მი­ართ მოპყრო­ბა ერთ-ერ­თი მთა­ვა­რი გა­მოწ­ვე­ვაა. შიმ­ში­ლო­ბის დროს პა­ტიმ­რის ხე­ლოვ­ნუ­რი (იძ­ულ­ებ­ითი) კვე­ბა, სა­ერ­თა­შო­რი­სო პრაქ­ტი­კაშე­საძ­ლე­ბე­ლია, ოთხი ტი­პის მიდ­გო­მად და­იყ­ოს. იძ­ულ­ებ­ითი კვე­ბის დროს ადამი­ან­ის უფ­ლე­ბა­თა ევ­რო­პუ­ლი სა­სა­მარ­თლო ყუ­რადღე­ბას ამ­ახ­ვი­ლებს აუც­ილებ­ლო­ბის ფაქ­ტორ­ზე, მი­ზან­ზე და პრო­ცე­დუ­რულ გა­რან­ტი­ებ­ზე. ხე­ლოვ­ნუ­რი(იძ­ულ­ებ­ითი) კვე­ბა, თუ პრო­ცე­დუ­რუ­ლი ნორ­მე­ბის დაც­ვას გაც­დე­ბა, შე­საძ­ლებე­ლია მენ­ტა­ლურ და ფი­ზი­კურ მძი­მე და ხან­გრძლივ ტკი­ვი­ლად გა­და­იქ­ცეს. ამნაშ­რომ­ში წარ­მოდ­გე­ნი­ლია ავ­ტო­რი­სე­ული ხედ­ვა, თუ რა ცვლი­ლე­ბე­ბი უნ­დაიქ­ნეს გან­ხორ­ცი­ელ­ებ­ული სა­ქარ­თვე­ლოს შე­სა­ბა­მის ნორ­მა­ტი­ულ აქ­ტში, რომზუს­ტად გა­იწ­ერ­ოს, რას ნიშ­ნავს სა­მე­დი­ცი­ნო დახ­მა­რე­ბა და პა­ტიმ­რის თან­ხმობის გა­რე­შე პა­ტიმ­რის შიმ­ში­ლო­ბის რა ეტ­აპ­ზე შე­იძ­ლე­ბა აღ­ნიშ­ნუ­ლი სა­მე­დიცი­ნო დახ­მა­რე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა. რამ­დე­ნი­მე და­სავ­ლუ­რი ქვეყ­ნის სა­ერ­თა­შო­რი­სოპრაქ­ტი­კის ან­ალ­იზ­ის სა­ფუძ­ველ­ზე შე­საძ­ლე­ბე­ლია და­ნა­ხულ იქ­ნეს მნიშ­ვნელო­ვა­ნი პრინ­ცი­პე­ბი და სტან­დარ­ტე­ბი, რი­სი გა­მო­ყე­ნე­ბი­თაც ხდე­ბა ხე­ლოვ­ნური (იძ­ულ­ებ­ითი) კვე­ბის­თვის, იძ­ულ­ებ­ითი მკურ­ნა­ლო­ბის­თვის და იძ­ულ­ებ­ითისა­მე­დი­ცი­ნო გა­მოკ­ლვე­ვის­თვის სა­ჭი­რო ღო­ნის­ძი­ებ­ებ­ის გან­ხორ­ცი­ელ­ება. ას­ევე,ჩე­მი მო­საზ­რე­ბით, ევ­რო­პუ­ლი სა­სა­მარ­თლოს ერთ-ერ­თი გა­დაწყვე­ტი­ლე­ბითშექ­მნი­ლი სტან­დარ­ტე­ბი შე­იძ­ლე­ბა კარ­გად მი­ეს­ად­აგ­ოს იმ შემ­თხვე­ვას, რო­დესაც პა­ტი­მა­რი უგ­ონო მდგო­მა­რე­ობ­აშია და წი­ნას­წარ მას სა­კუ­თა­რი პო­ზი­ცია არდა­უფ­იქ­სი­რე­ბია ხე­ლოვ­ნურ კვე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით. პა­ტიმ­რის შიმ­ში­ლო­ბისდაწყე­ბის მო­მენ­ტი­დან მთავ­რო­ბა დგე­ბა ორი არ­ჩე­ვა­ნის წი­ნა­შე: ან პა­ტი­მა­რიშიმ­ში­ლით მოკ­ვდეს, ან შე­სა­ბა­მი­სი ორ­გა­ნო პა­ტიმ­რის ხე­ლოვ­ნუ­რი (იძ­ულ­ებ­ითი) კვე­ბის სა­ხით ჩა­ერი­ოს შიმ­ში­ლო­ბა­ში. ის­მის კითხვა: არ­სე­ბობს კი მე­სა­მეარ­ჩე­ვა­ნი? რო­ცა სი­ტუ­აცია კრი­ტი­კულ ზღვარს აღ­წევს, სა­ხელ­მწი­ფომ გან­მუხტვის გზა უნ­და მო­ძებ­ნოს და არა პი­რი­ქით.

საკვანძო სიტყვები: ხელოვნური (იძულებითი) კვება, მოშიმშილე პატიმარი, ძირითადი უფლებები, მოშიმშილე პატიმარი, ძირითადი უფლებები, მოშიმშილე პატიმარი, ძირითადი უფლებები, მოშიმშილე პატიმარი, ძირითადი უფლებები
გამოყენებული ლიტერატურა

ქარ­თუ­ლე­ნო­ვა­ნი ლი­ტე­რა­ტუ­რა

  1. ად­ამი­ან­ის უფ­ლე­ბა­თა ცენ­ტრი, მსჯავ­რდე­ბუ­ლის უფ­ლე­ბე­ბი და მა­თი დაც­ვის მე­ქანიზ­მე­ბი, თბ, 2014.
  2. მერ­დო­კი ჯ., ჟი­რიც­კა ვ., არ­ას­ათ­ან­ადო მოპყრო­ბას­თან ბრძო­ლა ცი­ხე­ში, ეს ნაშ­რო­მი ით­არ­გმნა და და­იბ­ეჭ­და ევ­რო­პის კავ­ში­რი­სა და ევ­რო­პის საბ­ჭოს ერ­თობ­ლი­ვი პროექ­ტის – „ად­ამი­ან­ის უფ­ლე­ბე­ბი და ჯან­დაც­ვა სა­ქარ­თვე­ლოს ცი­ხე­ებ­სა და და­ხუ­რუ­ლი ტი­პის სხვა და­წე­სე­ბუ­ლე­ბებ­ში II“ – ფარ­გლებ­ში, ევ­რო­პის საბ­ჭო, 2016, 31-32.
  3. ბა­თი­აშ­ვი­ლი ი., სა­ქარ­თვე­ლოს კონ­სტი­ტუ­ცი­ის მე-16 მუხ­ლი ერ­ოვ­ნუ­ლი კა­ნონ­მდებლო­ბის და ევ­რო­პუ­ლი კონ­ვენ­ცი­ის კონ­ტი­ნუ­უმ­ში, თსუ-ის „სა­მარ­თლის ჟურ­ნა­ლი“, N2, თბ., 2021, 22.
  4. სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ხალ­ხო დამ­ცვე­ლი, პრე­ვენ­ცი­ის ერ­ოვ­ნუ­ლი მე­ქა­ნიზ­მი, ან­გა­რი­ში სას­ჯე­ლაღ­სრუ­ლე­ბის N8 და­წე­სე­ბუ­ლე­ბა­ში ვი­ზი­ტის შე­სა­ხებ (2014 წლის 27-28 ნოემ­ბე­რი).

უცხო­ურ­ენ­ოვ­ანი ლი­ტე­რა­ტუ­რა

  1. Gordon A., The Constitutional Choices Afforded to a Prisoner on Hunger Strike: Guantanamo,Santa Clara Journal of International Law 345, 2011.
  2. Powell S., Constitutional Law-Forced Feeding of a Prisoner on a Hunger Strike: A Violation ofan Inmate’s Right to Privacy, North Carolina Law Review, Vol. 61, N4, Article 5,1983.
  3. United Nations, Office of the High Commissioner for Human Rights, Human Rights in theAdministration of Justice: A Manual on Human Rights for Judges, Prosecutors and Lawyers,International Legal Standards for the Protection of Persons Deprived of Their Liberty, Chapter 8,New York and Geneva, 2003.
  4. Council of Europe, European Court of Human Rights, Guide on the case-law of the EuropeanConvention on Human Rights, Prisoner’s Rights, Updated on 31 December 2021.
  5. Lempel J., Force-Feeding Prisoners on a Hunger Strike: Israel as a Case Study in InternationalLaw, Harvard International Law Journal, 2019.
  6. Cousins S., Blencowe N., Blazeby J., What is an invasive procedure? A definition to inform studydesign, evidence synthesis and research tracking, BMJ Open, 2019, 2.
  7. Levush R., Israel: Law Authorizing Force-Feeding of Prisoners Held Constitutional, Law Libraryof Congress, 2016,
  8. Cloon S., Competent Hunger Strikers: Applying the Lessons from Northern Ireland to the ForceFeeding in Guantanamo, Notre Dame Journal of Law, 2017, 387-388.